Adimen emozionalak duen garrantzia errendimendu akademikoan
‘Adimen emozionala’ esaten diogu gizakiak duen gaitasunari norbera edo beste pertsona batzuk emozionalki ulertzeko. Trebetasun horrek, zalantzarik gabe, eragina du ikasleen notetan eta eguneroko bizitzan. Gure seme-alabentzat hain garrantzitsua den adimen horri buruz jakin behar duzun guztia azalduko dizugu segidan.
Gaur egungo gurasoek beren seme-alabak egiten dutenarekin pozik egotea nahi dute, eta zoriontsu izatea, bai beren bizitzekin, bai egunerokotasunean gizarte-harremanetan eta lan-harremanetan elkarreragiten duten pertsonekin. Horretarako, gaur egun, gero eta gehiago azpimarratzen dira kontzeptu berriak, hala nola adimen emozionala. Aldi berean, joan den mendeko beste batzuk baztertu dira, kognitiboak eta akademikoak, esaterako.
Zure haurraren adimen emozionala zein ote da?
Izan ere, gure seme-alabei gero eta gaitasun handiagoa eskatzen zaie egoera berrietara egokitzeko, erabaki eraginkorrak hartzeko eta gaitasun berriak garatzeko, bizitzako edozein egoera konpontzeko. Hala, beren beharrak ase eta erantzun propioak eman ahal izango dituzte. Era berean, ohartuko dira egoera orok berekin dakartzala ongizate soziala eta pertsonala eskaintzen duten bizipenak eta emozioak.
Horregatik guztiagatik, azken hamarkadetan adimen emozionalaren eta errendimendu akademikoaren arteko lotura interes handiko gaia da arlo psikologikoko hezkuntza-ikerketarako. Izan ere, frogatu da garapen emozionalak eta sozialak berebiziko garrantzia dutela jardun eta errendimendu akademikoan.
Hain da horrela, ezen, azken hamarkadetan, pertsonaren garapenaren alderdi emozionalekiko interesa asko areagotzen ari baita: aspaldiko “arrazoia-emozioa” dikotomia atzean utzi zen aspaldi, eta, gaur egun, gero eta gehiago jabetzen gara prozesu kognitiboen eta emozionalen arteko elkarrekiko eraginaz.
Beraz, ukaezina da adimen emozionalak eta horren ondoriozko ongizate emozional eta sozialak izugarrizko garrantzia dutela arrakasta indibidual eta kolektiborako. Baina, nondik dator hitz hori? Zer esan nahi du, zehazki? Adimen emozionalaren kontzeptuaren sorrera eta garapena berrikusiz gero, terminoaren lehen erabilerak Leunerrek 1966an eta Paynek 1986an egindako lan batean aurki ditzakegu (Mayer, Salovey eta Carusok aipatua, 2000). Hala ere, ez zuten ondoren garrantzirik izan.
‘Adimen emozionala’ kontzeptua 1990ean agertu zen, Peter Salovey eta John Mayerren artikulu batean. Testu horretan honela definitzen zuten: “Adimen sozial mota bat, norberaren eta besteen emozioak gainbegiratzeko eta ulertzeko, haien artean bereizteko eta informazioa (afektiboa) erabiltzeko trebetasuna barne hartzen duena, norberaren pentsamendua eta ekintzak gidatzeko” (Salovey eta Mayer, 1990, 189. or.).
Bost urte beranduago, Daniel Golemanek ‘Adimen emozionala’ bestsellerra argitaratu zuen, non adimen akademikoa baino trebetasun hobeak daudela baieztatzen zuen ongizate laboral, pertsonal, akademiko eta sozial handiagoa lortzeko (Goleman, 1995). Golemanen liburuaren argitalpenak lehenaldia eta ondorena markatu zuen Adimen emozionalaren eta errendimendu akademikoaren alorrean.
Zehazki, honako taula honetan adimen emozionalaren eredu garrantzitsuenak jaso ditugu:
| Mayer eta Salovey (1997) | Bar-On (1997) | Goleman (1995) |
| Definizioa | Definizioa | Definizioa |
|
Gure emozioak hautemateko edota ulertzeko moduan norbanakoek dituzten desberdintasunak azaltzen dituen trebetasun-multzoa da. Formalki, emozioak zehaztasunez hautemateko, baloratzeko eta adierazteko trebetasuna da; emozioak ulertzeko eta emozionalki arrazoitzeko pentsamendua errazten duten sentimenduak eskuratzeko edota sortzeko trebetasuna, eta, azkenik, norberaren eta besteen emozioak erregulatzeko trebetasuna (Mayer eta Salovey, 1997, 10. or.)
|
Gaitasun ez-kognitiboen, gaitasunen eta trebetasunen multzo bat da, ingurumen-presio eta -eskaerei arrakastaz aurre egiteko dugun trebetasunean eragina duena. (Bar-On, 1997, 14. or.)
|
Autokontrola, suhartasuna, iraunkortasuna eta norbere burua motibatzeko trebetasuna barne hartzen ditu. Bada modaz pasatako hitz bat, adimen emozionala osatzen duten trebetasun guztiak biltzen dituena: izaera (Goleman, 1995, 28. or.)
|
| Trebetasun integralak | Trebetasun integralak | Trebetasun integralak |
| Pertzepzioa, ebaluazioa eta emozioan azalpena
Emozioan asimilazioa gure pentsamenduan Emozioen analisi eta ulermena Hausnarketaren bidezko emozioen erregulazioa |
Pertsonen arteko gaitasunak
Pertsonaren barne gaitasunak Egokitzeko gaitasuna Estresaren kontrola Aldarte orokorra |
Emozioen beraien ezagutza
Erabilera emozionala Automotibazioa Besteen emozioen errekonozimendua Pertsonen arteko harremanen erabilera |
Egia da, halaber, lotura emozionala eta errendimendu akademikoa ikertzen duten pertsona guztiek ez dutela harreman zuzena ikusten bien artean, baina bai eragin esanguratsua.
Korrelazio hori aztertu duten ikerketak zehatz-mehatz aztertu gabe, lotura horren ikertzaileek ateratako ondorioen laburpen bat aipatuko dugu jarraian:
Horri buruzko ia ikerketa guztiek Adimen Emozionalaren eta Errendimendu Akademikoaren arteko lotura baieztatzen dute, baina bi konstruktuen arteko harremana zuzena eta zeharkakoa den ala ez alde batera uzten dute: lehenengoek bien arteko harreman argia eta zuzena ikusten dute; bigarrenek, berriz, Errendimendu akademikoa gertaera konplexua dela adierazten dute, aldagai edo faktore ugarik parte hartzen dutela. Beraz, ez dute argi harremana zuzena eta sinplea denik.
Emozioak ikaslearen bizitza psikologikoaren zati garrantzitsua dira, eta eragin handia dute motibazio akademikoan eta estrategia kognitiboetan (informazioa eskuratzea, biltegiratzea, berreskuratzea, eta abar). Hortaz, ikaskuntzan eta errendimenduan.
Ikerketa batzuek planteatzen dute ikasle batek gaitasun kognitibo oso onak izan ditzakeela, baina emozioak erregulatzeko gaitasun emozionalik ez badu, batez ere estres-uneetan, hala nola azterketetan edo beste ebaluazio-jarduera batzuetan, eragin negatiboa izango du neurriren batean, estres-egoera hori gainditzeko gai izan ez delako.
Agerikoa dirudi pertsonekin hurbileko, sentikorreko eta ulerkorreko jarreratik harremanak izatea eskatzen duten eta pertsonekiko lotura horiek bermatzen dituzten lanbideetan eta etorkizuneko profesionaletan arrakasta profesional eta sozial handia dutela. Beraz, zentzuzkoa da pentsatzea emozioak erregulatzeko zailtasunak dituzten eta jarrera oldarkorra duten ikasleek zailtasun gehiago izan ditzaketela beren gizarte-ingurunera, eskolara eta, ondoren, lanera egokitzeko.
Adimen emozionala nola neurtu? Ikus hemen
Genero-desberdintasunen hipotesia
Azken urteotan, paradigma-aldaketa bat dago hezkuntzan eta, bereziki, eskoletan, non gizakia integraltzat hartzea nabarmentzen den. Horrek esan nahi du prestakuntza osoa behar dela, garapen kognitiboaz eta ezagutzak eskuratzeaz gain, interakzio-alderdiak eta alderdi afektiboak nabarmenduko dituena.
Ezagutza akademiko hutsak eskuratzea ez da nahikoa eskola-arrakasta lortzeko; horregatik, eskola-sisteman modu arautuan integratu behar da trebetasun emozionalak eskuratzea.
Eskola emozioen hezkuntzarako testuinguru egokia bada ere, ez da erantzukizun osoa ikastetxeen esku utzi behar, familiak betetzen duen funtsezko eginkizuna ahaztuta. Familia-eskolaren inplikazioa eta jardun koordinatua funtsezkoa da gure haurrek eskolan eta gizartean arrakasta izan dezaten.
